Üzüm Yetiştiriciliği nedir? Üzüm Bağı ve kurulumu maliyeti
Ülkemizde çok eski bir tarihe sahip olan üzüm yetiştiriciliği yeryüzünde en fazla tüketilen meyve türü olduğundan çok fazla yapılmaktadır. Pek çok bölgede yetiştirilmesi mümkün olan üzümün anavatanı Anadolu ve Kafkasya’yı kapsayan bölgedir. Diğer meyveler arasında en fazla tüketilen ve çeşitlerinin bulunduğu üzüm yetiştirmek için bilinmesi gereken püf noktaları bulunmaktadır.
İçindekiler
Üzüm Yetiştiriciliği Hakkında Bilinmeyenler
Üzüm yetiştiriciliği ülkemizin en önemli ve en büyük geçim kaynaklarının başında gelmektedir. Dünyanın çok sayıda bölgesinde yetiştirilen üzümün yaklaşık olarak 10 bin kadar çeşitleri bulunurken, Anadolu da 1200 kadar çeşidi yetiştirilmektedir. Üzüm asmalarda yetişen çok güzel tatlı bir meyve olmakta ve asmaların oluştuğu alanlara bağ denilmektedir. Türkiye üzüm yetiştirme ve üretilmesi bakımından çok iyi yerlerde olup dünya üzerinde en iyi elverişli bağcılık ülkemizde bulunmaktadır.
Sıcak olan yerlerde yetişen üzüm Ege, Akdeniz, Marmara ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri en fazla üzüm üreten yerlerdir. Taze olarak çok fazla tüketilen bu meyvenin kuru hali de pek çok farklı şekilde tüketilmektedir. Ayrıca üzümden pekmez, bulama, cevizli sucuk, pestil, günbalı ve bunun gibi birçok farklı şekilde yenilmesi için belli başlı işlemlerden geçmektedir.
Üzüm Yetiştiriciliği – Asma Nedir?
Genel olarak pek çok kişinin geçim kaynağı haline gelen üzüm bağı yetiştiriciliği için asmaların kaliteli ve verimli olması çok önemli bir konudur. Asma üzüm meyvelerinin üzerinde yetiştiği bodur şeklinde ağaççıklar olup geçmişi çok uzun zamanlara dayanmaktadır. Asmanın kökü yaklaşık 5 ile 10 metre arasında çok derinlere kadar gider ve gövdesine asma kütüğü ya da omca denilmektedir. Kütüğün şekli genellikle bulunduğu bölgenin iklimi ve budama tarzını gör değişmektedir.
Daha verimli olması ve istenilen ürünü elde etmek için asmaların her yıl bakımlarının yapılması gerekir. Üzüm yetiştiriciliği maliyeti bakımından oldukça uygundur. Asmanın boğazının açılması için burada bulunan gereksiz köklerin kesilmesi gerekir. Ayrıca bağ diplerinin çapa ya da belle işlenip kabartılması, gübrelenmesi ve düzenli olarak bakımlarının yapılması için budanması kesinlikle şarttır. Asmaların hasta olmasına neden olan külleme, mildiyu veya asma bitinden korunması için kütüklerin yılda birkaç defa bordo bulamacı olan göztaşı ile kireç karışımı ve kükürtle ilaçlanması gerekmektedir.
Bağ Kurulumu Nasıl Olmalıdır?
Üzüm yetiştiriciliğinde bağ kurumu yeri çok önemli bir yere sahip olduğundan çok dikkat edilmesi gereken bir husustur. İlk olarak hangi üzüm çeşidinin seçimi yapılırken bölgenin iklimi ve yaygın olan üzüm değerlendirilmelidir. Bağ yer seçildikten sonra toprağın hazırlanması işlemine geçilir. Bağ kütüklerini muntazam ve düzgün olarak dikmek için tümsek olan yerler düzeltilir, çukur bulunan yerlerin içine toprak doldurularak alanın dümdüz olması sağlanır.
Genel olarak asmanın ekonomik ömrü bakım koşullarına göre yaklaşık 40 yıldan daha fazla olmaktadır. Bu neden ile çok uzun bir süre dikildiği bölgede kalacağı için kurulum aşamasında çok titiz davranılması gerekir. Yeni bir tesis kurulacaksa toprak çok iyi işlenmelidir. Fakat eski bir bağ alanı ise toprağı birkaç yıl dinlendirmeye bırakmak ve bol yeşil gübre ile güçlendirilme işlemleri verimli ürün almak için gereklidir.
Asmanın en iyi şekilde büyümesi köklerin en derine gitmesi ve toprak içinde gelişmesine bağlıdır. Toprak yapısı ile ilgili olan gelişimde Amerikan asma anaçlarının kökleri çok kuvvetli ve hızlı büyümelerinden dolayı toprak gevşek ile süzek bir yapıda olması gerekir. Üzüm yetiştiriciliği karlı mıdır sorularına en doğru cevap bakımlarının düzenli yapılması sonucunda istenilenden fazlası kazandırmaktadır.
Asmaları Budama, Sulama ve Gübreleme
Asmaların budanması çok önemli teknikleri bulunan beceri ve bilgi isteyen bir iştir. Bu neden ile uzmanlık isteyen asma budama işlemleri için kesinlikle işi bilen kişilerden yardım alınması gerekir. Aksi durumda üzümün hem verimi düşer hem de kalitesi daha düşük olacaktır. İlk olarak 5 ya da 8 göz üzerinden uzunlu kısalı karışık budamaya olanak sağlayan telli terbiye şekillerinden 60 veya 80 cm gövde yüksekliğinde guyot sistemi uygulaması öngörülmektedir. Asmaların büyüyüp gelişmesi için toprakta bulunan suyun daimi oranı solma noktasının üstünde olması gerekir.
Genellikle asmaların çok hızlı geliştiği Haziran ayı ile salkımların düşme zamanı olan Temmuz aylarında köklerde yeterli su olmaması omçaların gelişmesini yavaşlatır. Yapraklar pörsür ve renkleri solar. Kış aylarında yağmurlar normal düzeyde yağarsa toprak yeterince suyu alır ve köklerin gelişmesine yeterli olacaktır. Bağlar iki defa sulanmalı ve daha sonra toprak işlenmelidir. Düzenli ve dengeli olarak gübreleme işlemleri yapılan bağların hem kalitesi ve verimi artar hem de her türlü hastalıklardan ve dona karşı dirençleri artmaktadır.
Çiftlik ve fosforlu gübreler sonbahar toprak işlemesi sırasında sıraların arasına verilmelidir. Azotlu gübrenin ise bağlara ilkbahar işlenmesinde önce Şubat ve Mart aylarında verilmesi gerekir. En son olarak asmaların dikimi sonbaharda krizma yapılmış olan arazi ilkbaharda düzeldikten sonra makine ya da hayvan gücü ile işlenerek aralık ve uzun çukurlar açılır. Bu çukurların dip kısımlarına çiftlik gübresi ve ince toprak karıştırılarak dikim işlemi yapılmalıdır. Can suyu verilen fidanın yerini belirlemek için herek dikilir.
Üzüm Çeşitleri Nelerdir?
Türkiye’de yetiştirilen en önemli üzüm çeşitleri; horozkarası, misket, sultani çekirdeksiz, Hamburg misketi, çavuş, ada karası, ak üzüm, Bornova misketi, müşküle, öküzgözü, boğaz kere, Kalecik karası ve red globe bulunmaktadır. Red globe üzüm yetiştiriciliği genellikle Akdeniz, Marmara ve Ege bölgesinde yapılmaktadır. Salkım şekli yuvarlak olup tane sıklığına göre daha dolgun olmaktadır. Bu ürünün salkım ağırlığı yaklaşık olarak bin gram civarında olmaktadır ve taneleri hafif elips şekline iri olmakla beraber taze olarak sofralık olan bir çeşittir.
Yaban Mersini Yetiştiriciliği Maliyeti ve Kar Marjı