Günümüzde üniversitelerde spikerliği ilişkin bir bölüm yoktur. Bu nedenle “Nasıl spiker olunur?” noktasında tam olarak hangi bölümü okumamız gerektiği konusunda net bilgi vermek söz konusu değildir. Ancak sektörü incelediğimizde; özellikle haber spikerliği geçmişi olanlar çoğunlukla gazetecilik bölümü veya radyo televizyon ve sinemacılık bölümünden mezun oldukları, TV kanalında başlangıçta farklı kademelerden başlamak üzere bu işe geçiş yaptıklarını görmekteyiz.
İçindekiler
Gazetecilik Bölümü Okumadan Nasıl Spiker Olunur?
Spikerlik sadece gazetecilik bölümünden mezun olanlar için değil; bu alanda kendisini kanıtlayabilecek herkes tarafından yapılabilmektedir. Başarısını kanıtlayan bir oyuncu, bir girişimci, alt kademelerden çalışmaya başlayan herhangi çalışan ileride spiker olabilir.
- Tavsiye : Eğer bu meslek grubunu seçerseniz, gazetecilik bölümünü okumanızı şiddetle tavsiye ederiz. Çünkü gerek teorik, gerekse uygulamalı dersler, ERASMUS imkanları, staj gibi pek çok olanaklar bu bölümü okumaktan geçiyor. Meslekte işten çıkartılma sonucu bazı bilgileri öğrenirken, okulda yapacağınız stajda bu sıkıntıya maruz kalmadan diğer çalışanları gözlemleyerek öğrenmelisiniz. Eğer okul okumak istemiyorsanız da, gerekirse bir süre ücretsiz veya düşük ücretle dahi olsa sektörü öğrenmeniz adına işin erbabı kişilerin yanında çalışın.
Spikerlerin gazetecilik kökenli olduğundan bahsetmiştik. Gazeteci nasıl olunur? Taşıması gereken vasıflar nelerdir ? Zorlukları ve kolaylıkları hakkında detaylı olarak ele aldığımız makalemizi incelemenizi tavsiye ederiz.
Spikerlik yapmak için belli başlı özellikleriniz olmak zorunda. Bu özellikleri taşımadığınız takdirde, spikerlik bölümü olsa ve bu bölümden mezun olsanız dahi spiker olmanız mümkün değildir. Bu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz.
Spiker Olmak İçin Gerekli Şartlar
- Öncelikle konuşma beceriniz toplum konuşma seviyesinden daha yüksek olmalı. Güzel ve etkili konuşma adına ne varsa öğrenmelisiniz. Spikerlik kurslarına katılabilirsiniz. Sertifika almak mutlaka işinize yarayacaktır.
- Samimi, kibar, beyefendi/hanımefendi bir görüntü (özellikle stüdyo haber spikerliği açısından) spiker olmak için çok önemlidir. Dış görünüş spikerler için olmazsa olmaz dikkat edilmesi gereken konular arasındadır.
- Dışarıdan fark edilen bir kültür düzeyine sahip olmalısınız. Meraklı, çok konuda bilgi sahibi olan, araştırmacı bir yapıda olmanız, hitap ettiğiniz kitlenin mutlaka dikkatini çekecektir.
- Elinizde yer alan metni ilk defa okuyorken bile okuyorken bile bunu karşı tarafa çok hissettirmeden profesyonel bir biçimde yorumlayarak, düzgün ve akıcı bir şekilde sunum yapmanız önemlidir.
- Kriz yönetiminiz ileri düzeyde olmalı, son dakika bilgilerini veya canlı yayın anında yaşanacak tartışma ortamlarını başarılı bir şekilde yönetmelisiniz.
Başlıca Spikerlik Alanları
Aslında ülkemizde daha çok 2 çeşit spikerlik bulunmaktadır.
- Haber spikerliği
- Yarışma Spikerliği
Haber Spikerliği
Haber spikeri denince aslıda akla gelen tek şey stüdyoda haber sunan kişi gelmektedir. Aslında çoğu haber spikerinin geçmişi, bir nevi staj sayılabilecek muhabirlik yolundan geçer. Eğer haber spikeri olmak istiyorsanız, öncesinde başarılı bir muhabirlik deneyiminiz olması, hedefinize ulaşmak noktasında çok büyük bir engeli aşmanızı sağlar.
Muhabirlik
Muhabir olmanın şartları, haber spikerliğine göre oldukça zordur. Bir kere belli bir mesai saatine bağlı kalma durumunuz yoktur. Kendinizi bir gün gerçekten güzel bir tatil köyünde haber yaparken bulabilir, bir gün kendinizi yoğun kış şartlarının olduğu bölgelerde veya savaş bölgelerine gönderilebilirsiniz. Spikerlik yolunda ilerlemek isteyen bir muhabir özellikle bu dönemde; kriz yönetimi, kültür kazanımı, sunumdaki hitabeti noktasında kendisinin yararına olacak büyük bir deneyim sahibi olurlar.
Eğer spiker nasıl olunur sorusundan kastınız haber spikerliği ise, yolunuzun öncelikle muhabirlikten geçmesi gerektiğini söyleyebiliriz. Hiç kimse sizi başvuru yaptığınız anda, ekran karşısına spiker olarak istihdam etmez. Öncelikle alanda sizi bolca test eder.
Stüdyo Spikerliği
Haber spikeri, olağanüstü durumlar haricinde çoğunlukla görevini stüdyoda icra eder. Muhabire göre en büyük zorluğu, haberleri canlı olarak milyonlarca kişiye sunmasıdır diyebiliriz. Bu yüzden soğukkanlı olması, haberleri optimum şekilde yorumlayabilmesi çok önemlidir. Canlı yayında ağzından çıkacak yanlış bir söz, çoğunlukla spikerleri hukuki boyutlarda ceza almasına sebebiyet vermesine sebep olabilmektedir. Bu nedenle stüdyo haber spikerinin hitabeti ileri seviyede iyi olmalıdır.
Haber spikeri ve muhabirlerin geçmişi genel olarak gazetecilikten gelir. Belli bir haber kanalında işe başlarlar ve zamanla spikerlik yolu açılabilmektedir.
Stüdyoda yapılabilecek diğer spikerlik türleri arasında; moda spikerliği, spor spikerliği, ekonomi spikerliği şeklinde türevler de bulunmaktadır.
Yarışma Spikerliği
Yarışma spikerleri de kendi içinde ikiye ayrılır.
Bunlar belli bir tartışma bilgi yarışması gibi konularda; çoğunlukla stüdyo yapılan spikerlik türüdür. Eğer bu alanda spikerlik yapacaksanız, öncelikle o yarışma programı hakkında derin bilgiye sahip olmalısınız. Konusunu bilmediğiniz bir dalda spikerlik yapmanız, çok kısa zamanda programın sonlanmasına neden olacağından, dikkatli olmalı ve kendinizi sürekli geliştirmeniz gerektiğidir. Tarafsızlık, canlı yayın ise kriz yönetimi, tarafları yönetebilme kabiliyetiniz olmalıdır.
Enerjinin yoğunlukta olduğu bir yarışma programında bu işi yapacaksanız, enerjinizi yarışma ortamına göre ayarlamanız gerekmektedir. Bu yarışma türleri, stüdyoda veya açık alanda yapılabilmektedir. Temposu yüksek bir yarışmayı düşük bir enerji ile sunmak, izleyici üzerinde negatif bir etki doğuracağından, başarısızlığa götürecektir. Enerjisi yüksek yarışmalarda, mutlaka aynı enerji ile sunum yapabilmelisiniz.
Genellikle gerek bilgi yarışması olsun, gerekse tempolu bir yetenek yarışması olsun, sunum yapacak kişiler, genel olarak toplumca tanınan kişilerinden, çoğunlukla da oyunculardan seçilmektedir.
Spikerlik Mesleğinin Geleceği
Bilindiği üzere teknolojinin son 30 yıldır bu alanda çok büyük gelişme göstermesi, spikerlik mesleğinin de önem kazanmasına sebebiyet vermiştir. Televizyonu açtığımızda yüzlerce kanalın olduğunu görmekteyiz. Bunların hepsi mutlaka spikerlere ve muhabirlere ihtiyaç duymaktadırlar. Günden güne artan TV kanalları, spikerlik sektörüne ihtiyacın sürekli olacağının göstergesidir.
Özellikle izlenme oranı yüksek olan bir TV kanalında, bir yarışmayı, bir haber kanalını yöneten bir spiker kısa zamanda tüm Türkiye tarafından tanınır. Bu yüzden spikerlik, özellikle tanınırlığı olmasını isteyen kişiler tarafından tercih edilebilir. Tanınırlık size daha büyük kanalların, programların yolunu açar. Bu nedenle spikerlik, televizyonculuk sektörünün yükselen meslekleri arasında yer almaktadır.
Spiker Maaşları
Spikerler genellikle TV kanalında en fazla ücret alan kişiler arasındadır. Mesleklerinin zorluğu, gerek canlı yayında, gerekse bant yayınında milyonlara hitap edebilmenin baskısı, bilerek veya bilmeyerek ağızdan çıkan telaffuzlar ile hukuki yollara verilebilme durumu, kanalın ceza almasına sebebiyet verecek durumlara neden olabilme konusunda işleri oldukça zordur. Bir nevi arkada büyük bir ekibin yer aldığı, kanalın vitrini özelliği olması nedeni ile maaşları, ekip arkadaşlarının üzerindedir.
Ancak maaşlar, kanalın büyüklüğüne, spikerin tanınırlığına göre değişmektedir. En bilinmedik kanaldan başlamak üzere, 4000,00 TL maaştan başlamak üzere, kanal büyüklüğü, tanınırlık oranı artıkça bu kazanç 100.000,00 TL üzerine de rahatlıkla çıkabilmektedir.
Nasıl Pilot Olunur? İş Garantili Pilotluk Eğitimi- Thy Pilot Okulu