Türkmenistan’da çalışma koşulları. Türkler için Türkmenistan’da iş fırsatları
Türkmenistan’da ekonomi ve çalışma hayatı
Türkmenistan’da gerek sanayi, gerekse sosyal gelişmişlik açısından en önemli şehir başkent Aşkabat’dır. Türkmenistan, dünyanın en büyük 4. doğalgaz üreticisidir. Doğalgazdan sonra en büyük üretim pamuk yetiştiriciliğindedir. Halen dünyanın en büyük 9. pamuk üreticisi Türkmenistan’dır.
Ülkede sanayiye dayalı üretim neredeyse yok denilecek kadar azdır. En büyük ihracat kalemi petrol, doğalgaz ve pamuktur.
Yerli halkın büyük kısmı devlet tarafından işletilmekte olan petrokimya sektöründe çalışmakta iken özellikle inşaat sektöründe iyi yetişmiş iş gücü eksikliğinden dolayı bu ihtiyaç başta Türkiye olmak üzere dış ülkelerden tedarik edilmektedir.
Asya Olimpiyat Komitesi tarafından Türkmenistan’ın ev sahipliğinde 17 Eylül’de başlayacak 5. Asya Kapalı Salon ve Dövüş Sanatı Oyunları (AIMAG) öncesinde ülkede büyük çapta inşaat yatırımları yapılmaktadır.
Ülkedeki bu ihtiyaca yönelik inşaat firmaları arasında en büyük payı Türk firmaları alıyor. Yakaşık 500 bin km karelik yüzölçüme sahip ülkede 5 milyon civarında nüfusu bulunan Türkmenistan, son 10 yılda Türk şirketlerine 33 milyar dolarlık iş imkanı sağlamıştır.
Dönemsel olarak 20 bin ila 40 bin arasında Türkün çalıştığı firmalardan en büyüğü Polimeks’tir. 33 milyar dolarlık inşaat sektörünün yaklaşık üçte biri Polimeks tarafından hayata geçirilmektedir.
5’inci Asya Olimpiyat Oyunları’nın yapılacağı Türkmenistan’ın Başkenti Aşkabat’da kurulan Olimpiyat Köyünün içinde seyirci ve sporcuların ulaşımını sağlamak için ayrıca Havaray sistemi dahi kurulmuştur.
5 milyar dolara mal olan tesislerin yapımına 2010 yılında 6 ay süren hafriyat işlemiyle başlanmıştır. Eylül ayında yapılacak Olimpiyat oyunları için firma 7 ay önceden anahtar teslimi yapmıştır. Bu devasa tesislerin üretiminde zaman zaman 40 bine yakın insan çalışmıştır.
Polimeks Yönetim Kurulu Başkanı Erol Tabanca, “Belkide hayal edilemeyecek bir eseri ortaya çıkarttık. Bu iş bitince gördük ki, dostlarımızın övgüsü bizim için en büyük ödül oldu” şeklinde beyanat vermiştir.
Polimeks tarafından ülkede inşaatı bitmiş ve devam eden başlıca projeler aşağıdaki gibidir;
- Aşkabat Uluslararası Havalimanı,
- 45 bin kişilik stadyum,
- Su sporları merkezi,
- 15 bin kişilik arena,
- Kapalı spor kompleksleri,
- Kapalı atletizm salonu,
- 2 otel,
- Kültür merkezi,
- Sporcuların konaklayacağı rezidanslar
- Tıp merkezi,
- Havaray,
- 1000 kişilik restoran,
- Açık ve kapalı otoparklar,
Türkmenistan’da çalışan Türklerin aylık ortalama giderleri ne kadardır?
Türkmenistan’a çalışmak için gidenlerin neredeyse tamamında ev kiraları işveren tarafından ödenmektedir. Kirasını kendisi ödeyecekler için şehir merkezinde ortalama kira bedelleri 500-600 dolardan başlar. Oturulabilecek çok eski olmayan orta büyüklükteki standart bir ev için 800-900 dolar civarında bir ücret gözden çıkarılmalıdır.
Ülkede Sovyetler birliğinden kalma bazı sistemler hala devam etmektedir. Evlerde elektrik, su, doğal gaz, telefon ücretsizdir. Genelde tüm evler eşyalı olarak kiraya verilmektedir.
Hastaneler genellikle temiz ve düzgündür. İşini çok iyi bilen doktorlar olmasa da basit hastalıklar için iş görecek kadar imkanlar müsaittir.
Türkçe eğitim veren okullar vardır. Çocuk kreşleri de fena değil. Ailesi ile birlikte gelecek kişilerin çocukları eğitim anlamında sıkıntı çekmezler.
Yerel işçiler genelde Türk yöneticilere karşı oldukça saygılılar ve sadıklar. Siz onlara yanlış yapmadığınız sürece sizi baş tacı edeceklerdir.
Bekar olarak tek başına giden kişilerin ekstra gece hayatı ve eğlence giderleri olmadığını varsayarsak aylık ortalama 1000-1500 dolar ile geçinebilirler.
4 Kişilik bir aile olarak gidenler ise oturulan eve göre değişmekle birlikte 2000-3000 dolar arasında giderleri olacaktır.
Türkmenistan’da çalışma hayatı dışarıdan gözüktüğü kadar kolay değildir. Oldukça kuralcı bir ülkedir. Gitmeden önce çalışacağınız firma ile yaptığınız sözleşmeyi mutlaka uluslararası hukuk bürosunda Türkmenistan yasalarını bilen bir hukukçu ile kontrol etmekte fayda var.
Ülke içinde döviz alım satımı sadece bankalar aracılığı ile yapılmakta ve kurlar alırken çok yüksek, satarken çok düşük tutulmaktadır. Dışarıda yasal olmayan bir şekilde bozdurum yapılabilir ama yakalanırsanız devlet paranıza el koyuyor. Çok riskli bir durum.
Türkiye’ye para transferi de çok büyük sıkıntı. Yüksek komisyonlar ödenmek durumunda kalınıyor. Mümkünse ihtiyaç kadar parayı orada elden almak ve kalanını ise Türkiye’deki hesaba havale yaptırmak gerekmektedir.
Türkmenistan’da çalışan Türkler ne iş yapar? Ne kadar para kazanır?
Ülkede sanayi olmadığı için en fazla Türk çalıştırılan iş alanı inşaat sektörüdür. Daha sonra ise gıda ve tekstil gelmektedir.
İnşaat sektöründe ihtiyaç daha çok vasıflı eleman yönündedir. Vasıfsız işçi ülke içerisinden çok daha ucuza bulunabildiği için bu şekilde gitmek isteyen Türkler için malesef şans oldukça düşüktür.
Özellikle inşaat sektöründe en fazla ihtiyaç ara kademe yönetici, usta, usta başı, kalfa, şef, mühendis pozisyonlarındadır.
Özellikle kalıpçı, sıvacı, elektirik tesisatçısı, su tesisatçısı, mobilyacı, asansör ustası, kalebodur ve fayansçı en çok aranan pozisyonlar arasındadır.
Tekstil sektöründe ihtiyaç çoğunlukla mühendislik alanında olup özellikle iplik, dokuma, tekstil terbiyesi, boya-baskı-apre alanlarında yoğunlaşmaktadır.
Gıda işinde çalışanlar en çok küçük çaplı lokanta, büfe, restoranlarda iş yapmakta, bir kısmı ise şantiyelerin yemekhaneleri, oteller ve bazı büyük lüks Türk restoranlarına görev almaktadırlar. Bu alanda en büyük ihtiyaç ise dönerci, kebapçı, lahmacuncu şeklinde sıralanabilir.
Türkler için genellikle çalışma alanları şantiyeler olduğu için özellikle alt kademe pozisyonlarında yabancı dil şartı çoğu zaman aranmamaktadır. Ancak yönetici pozisyonlarında mutlaka İngilizce, Rusça veya Türkmence dillerinden en az birini biliyor olmak gerekmektedir.
Ortalama maaşlar 2.000 dolar civarından başlamakta ve üst pozisyonlarda 10-15 bin dolara kadar çıkmaktadır.
Orta halli, 3-5 yıllık bir inşaat mühendisi 3-4 bin dolar civarında kazanmaktadır. 10-15 yıl tecrübeli şantiye şefleri 8-10 bin dolara kadar kazanabilmektedirler.
Bu rakamlar çalışma koşullarına, tecrübeye, alınan eğitime, yabancı dil durumu ve işverene göre değişmekte olup ortalama rakamlardır. Belirtilen rakamın 2 katını da, yarısını da kazanan insanlar mevcuttur.
Eğer yurt dışında kariyer yapmak istiyorsanız Türkmenistan, çalışılacak ülkeler arasında ilk 5’e girebilecek bir ülke diyebiliriz.
Türkmenistan’daki sosyal yaşam, günlük hayat, yeme-içme-eğlence hayatı ve geçim şartları gibi konularda daha detaylı bilgi almak isterseniz aşağıdaki yazımıza göz atmanızı öneririz.
Eğer Azarbaycan’da da çalışırım diyorsanız, yada ticaret yapmak istiyorsanız, sizin için iş fırsatlarını diğer bir başlık altında aşağıdaki linkten ulaşarak okuyabilirsiniz.
Ayrıca, hangi ülkede çalışacak olursanız olun, yurt dışında kariyer yapmak isteyen tüm herkesin mutlaka aşağıdaki makalemizi incelemesini öneriyoruz.
Yurt dışında çalışacaklar için çok önemli tavsiyeler
Sormak istediğiniz sorularınız için bize aşağıdaki yorum kısmından ulaşabilirsiniz.
Destekleriniz için Facebook sayfamızı beğenmenizi ve takipte kalmanızı umarız.
Yurt dışında çalışmak istiyorum mesleğim inşaat ustası yaşım 37 hiç bir engelim yoktur
Türkmenistan da dokuma işinde calismak istiyorum isimde tecrübeli yim 15 20yillk Dokumaciyim